Patates Curcunası

(HASAD DERGİSİ - ARALIK 1998 - SAYI:163)

Patates, dünyada temel besinlerin en önemlilerindendir.

Ancak tarlada, depoda, pazarda ve endüstride en çok sorunu olan hastalık ve haşerelere en çok maruz kalan bitki ve üründür.

Ülkemizde layık olduğu değer ve istikrara kavuşamayan, Patatese, insanımızda kötülükler etmekte, üretim tarlalarına fabrikalar, siteler vs. yapmaktalar.

HASAD Dergisi 1980´Ii yıllarda Patatesi kapak yapmış ve sonraki Nisan 1994, Kasım 1996 sayılarında çözüm önerilerini yayınlamıştır.

Her ürün ve konuyu olumsuz etkileyen Siyasi istikrarsızlıklar patatesin aracılığını yapanlara yaramış, sorunlar çözüleceğine artarak bu günlere gelinmiştir.

İthale bağımlı olduğumuz patates tohumculuğunda devlet burs, maaş ve imkanlarıyla yurtiçi ve yurtdışında yetişmiş uzman patatesçiler her yıl sadece ticari kazancı düşünür hale gelmişlerdir.

Artık her şeyi Devletten isteme, bekleme zamanı geçmiştir. Geçmişte Devletin koyduğu kural ve kanunlara uymayanlar bile zor durumlara düşürdüğü patates sektörünün sorunlarını devlete yıkmaktalar.

Halbuki çok güçlü olan devletimizi idare ve temsil edenlerin zayıflığı birçok programın aksamasına neden olmaktadır.
Başka ülkeler ise en az 50-100 yıllık planlarla hareket etmekteler. İthal tohumdan yerli tohum üreten bölgeler takipsizlik, bilinçsizlik ve yetkili makamların ilgisizliği ile devreden çıkmışlar.

Böylece her üretim bölgesi yüksek kademede yüksek maliyetli İthal tohum diktiği için ihracat, endüstri ve iç tüketim çeşit fiyat, kalite istikrarsızlığı içine girmiştir.

Tohumculuğun gelişmesi için çıkarılan 13 Mart 1998 tarih ve 98/6 no´lu Patates Tohumluğu Destekleme Tebliği de henüz işlememektedir.

Bu nedenle de ülkemizde büyük çapta sertifikasız (belgesiz, etiketsiz) ürün tohum diye alınıp satılmaktadır.

Halbuki kademesi ve maliyeti yüksek İthal tohumlar belirlenen tohumcu bölgelerde 308 sayılı kanun paralelinde çoğaltılarak ve selekte edilerek diğer bölgelere özellikle ihracatçı bölgelere verilirse kalite yükselip maliyet düşecektir.

Bu yıl ülkemizde tüm bölgelere İthal tohumluk patates dağıtmaya soyunanlar, siyasi istikrarsızlığı ve ekstrem iklimleri fırsat bilenler gelecekte patatesin sorunları içinde boğulacaklardır.

Zira patates, fukaranın tencere kurtarıcısı, zenginin çerezi olarak önemini artırmaktadır.

11.06.1998 tarih ve 4367 no ile kabul edilen Hal Kanunu uygulanamadığı için ülkemiz üretimi 5 milyon tona yakın patates sirkülasyonunda belge, fatura vergi çok az olduğundan üretici, tüketici, devlet değil aracılar kazanmaktadır.

Üretici birleşmediği, örgütlenmediği gibi ekonomik sistemin faiz repo-döviz kesiminde kazanmaya yönelmekte tarımsal üretimi yorucu ve kazançsız bulmaktadır.

Patates üreticileri de tavukçular, sütçüler ve yemciler gibi örgütlenmeli, tohumculuğa yatırım hızlanmalı patates endüstricileri de Sözleşmeli üretime ağırlık vermelidir.

Hatta patateste ilgili kişi ve kuruluşlar bir araya gelip, geleceğe yönelik planlar yapmazlarsa istikrarsızlık ve curcuna sürecektir.

Sektörün çiftçisi, ziraatçısı, tohumcusu, tüccarı, ilaçcısı, aletçisi, ihracatçısı ve endüstrisine HASAD yoluyla Çağrımızdır.

HALİT ULAŞ

BU TEKNİK MAKALE

HASAD DERGİSİNİN ARALIK 1998 TARİH,             14.SAYI       SAYFA 8 DE YAYINLANDI

YIL 2020 DE İSE YUKARIDAKİ TESPİTLERİN DOĞRULUĞUNU NE YAZIK Kİ YAŞIYORUZ.